1. Thế nào là lao động dưới 18 tuổi?

Theo Bộ luật Lao động 2019, những người lao động dưới 18 tuổi được định nghĩa là lao động chưa thành niên. 

2. Quy định của pháp luật về lao động dưới 18 tuổi

Những công việc cấm sử dụng người lao động chưa thành niên được quy định tại điều 144, 145 và 147 Bộ luật lao động 2019 cụ thể như sau:

- Cấm sử dụng người lao động chưa thành niên trong các công việc như mang, vác, nâng vật nặng quá khả năng, sản xuất và kinh doanh các chất gây nghiện, làm việc với hóa chất, khí gas, chất nổ, bảo trì máy móc, phá dỡ công trình xây dựng, lặn biển, đánh bắt thủy sản xa bờ, và các công việc gây tổn hại đến sức khỏe và phát triển của họ.

- Cấm sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi ở những nơi như dưới nước, trong hang động, công trường xây dựng, cơ sở giết mổ gia súc, sòng bạc, quán bar, vũ trường, phòng hát karaoke, khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở tắm hơi, cơ sở xoa bóp, điểm kinh doanh xổ số, và dịch vụ trò chơi điện tử.

- Người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi chỉ được làm công việc nhẹ theo danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành. Người chưa đủ 13 tuổi chỉ được làm các công việc nghệ thuật, thể dục, thể thao, không làm tổn hại đến sự phát triển của họ và cần có sự đồng ý của cơ quan chuyên môn về lao động.

3. Lưu ý khi sử dụng lao động dưới 18 tuổi

3.1 Quy định chi tiết theo Thông tư 09/2020/TT-BLĐTBXH

Việc sử dụng lao động chưa đủ 15 tuổi được hướng dẫn cụ thể theo Chương II của Thông tư 09/2020/TT-BLĐTBXH. Khi sử dụng, cần tuân thủ các quy định như ký hợp đồng lao động bằng văn bản, bảo đảm giờ làm việc không ảnh hưởng đến thời gian học tập, có giấy khám sức khỏe thường xuyên, và đảm bảo điều kiện làm việc an toàn và vệ sinh phù hợp với độ tuổi của người lao động.

SỬ DỤNG NGƯỜI CHƯA ĐỦ 15 TUỔI LÀM VIỆC

Điều 3. Điều kiện sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc

Người sử dụng lao động phải tuân thủ Điều 145 của Bộ luật Lao động khi sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc, với các quy định cụ thể sau:

1. Giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người chưa đủ 15 tuổi và người đại diện theo pháp luật của người đó theo quy định tại Điều 4 của Thông tư này.

2. Bố trí thời giờ làm việc của người chưa đủ 15 tuổi theo quy định tại khoản 1 Điều 146 của Bộ luật Lao động. Người chưa đủ 15 tuổi vừa làm việc vừa học tập hoặc có nhu cầu học tập thì việc bố trí thời giờ làm việc phải bảo đảm không ảnh hưởng đến thời gian học tập của người chưa đủ 15 tuổi.

3. Bố trí các đợt nghỉ giải lao cho người chưa đủ 15 tuổi theo quy định tại khoản 2 Điều 109 của Bộ luật Lao động.

4. Tuân thủ quy định về khám sức khỏe, khám phát hiện bệnh nghề nghiệp và bảo đảm điều kiện làm việc, an toàn, vệ sinh lao động quy định tại điểm c và điểm d khoản 1 Điều 145 của Bộ luật Lao động và Luật An toàn, vệ sinh lao động.

5. Chỉ được tuyển dụng và sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi vào làm công việc nhẹ khi công việc đó đáp ứng các điều kiện sau:

a) Là công việc có trong danh mục quy định tại Điều 8 của Thông tư này;

b) Nơi làm việc không thuộc các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c, d khoản 2 Điều 147 của Bộ luật Lao động và khoản 2 Điều 9 của Thông tư này.

6. Không được tuyển dụng và sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc, trừ các công việc nghệ thuật, thể dục, thể thao nhưng không làm tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa đủ 13 tuổi và phải có sự đồng ý của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội theo quy định tại Điều 5 của Thông tư này.

3.2 Thời giờ làm việc của lao động dưới 18 tuổi

Điều 146 trong Bộ luật Lao động 2019 quy định thời giờ làm việc của người chưa thành niên. Người dưới 15 tuổi không được làm quá 4 giờ trong 1 ngày và 20 giờ trong 1 tuần, không được làm thêm giờ và làm việc vào ban đêm. Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi không được làm quá 8 giờ trong 1 ngày và 40 giờ trong 1 tuần, nhưng có thể được làm thêm giờ và làm việc vào ban đêm trong những nghề được Bộ LĐ-TBXH quy định.

4. Các công việc được tuyển dụng đối với lao động dưới 18 tuổi

4.1 Công việc đối với người dưới 13 tuổi

Người dưới 13 tuổi chỉ được tuyển dụng và sử dụng trong các công việc như công việc nghệ thuật, thể dục, thể thao, không làm tổn hại đến sự phát triển của họ và phải có sự đồng ý của cơ quan chuyên môn về lao động thuộc UBND cấp tỉnh.

4.2 Công việc đối với người từ 13 đến dưới 15 tuổi

Người từ đủ 13 tuổi đến dưới 15 tuổi có thể làm các công việc nhẹ theo quy định của Bộ luật Lao động 2019, bao gồm biểu diễn nghệ thuật, vận động viên thể thao, lập trình phần mềm, và nhiều công việc khác.

4.3 Công việc đối với người từ 15 đến dưới 18 tuổi

Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi có thể tham gia lao động trong một số nghề và công việc được quy định bởi Bộ LĐ-TBXH, bao gồm biểu diễn nghệ thuật, vận động viên thể thao, viết văn, viết báo, lập trình phần mềm, và nhiều nghề thủ công mỹ nghệ khác.

Như vậy pháp luật Việt Nam cho phép sử dụng lao động chưa thành niên với một số điều kiện nhất định. Người sử dụng lao động nên theo dõi và tuân thủ những quy định trên để đảm bảo sự an toàn và phát triển của những lao động trẻ và tránh sự trừng phạt của pháp luật.